Đề xuất Sửa đổi Quy chế Quản lý Hoạt động Cảng Quốc tế Cam Ranh

Cảng Quốc tế Cam Ranh, một cảng biển chiến lược với vị trí địa lý quan trọng, đóng vai trò then chốt trong cả quốc phòng, an ninh, đối ngoại và phát triển kinh tế Việt Nam. Bài viết này phân tích đề xuất sửa đổi quy chế quản lý hoạt động của Cảng Quốc tế Cam Ranh do Bộ Quốc phòng trình bày, tập trung vào việc cân bằng giữa các nhiệm vụ quốc phòng và hoạt động kinh tế tại cảng. Đề xuất này nhằm tối ưu hóa hiệu quả hoạt động của cảng, đảm bảo an ninh quốc gia và thúc đẩy sự phát triển kinh tế bền vững.

Bộ Quốc phòng đang lấy ý kiến về dự thảo quyết định của Thủ tướng Chính phủ sửa đổi quy chế quản lý hoạt động của Cảng Quốc tế Cam Ranh, thuộc Vùng 4 Hải quân, tỉnh Khánh Hòa. Thời hạn lấy ý kiến kết thúc vào ngày 28-3-2025. Việc sửa đổi này được xem xét dựa trên Luật Quản lý, bảo vệ công trình quốc phòng và khu quân sự có hiệu lực từ 1-1-2025, xác định căn cứ quân sự Cam Ranh là khu quân sự loại A, nhóm đặc biệt, đòi hỏi biện pháp quản lý, bảo vệ nghiêm ngặt để đảm bảo an ninh và bí mật tuyệt đối.

Cảng quốc tế Cam Ranh đón tàu USS Blue Ridge của hải quân Hoa Kỳ vào tháng 7-2024. Ảnh: XUÂN HOÁT

Thách thức trong việc cân bằng Quốc phòng và Kinh tế tại Cảng Cam Ranh

Quyết định số 25/2016 của Thủ tướng Chính phủ về việc ban hành quy chế quản lý hoạt động của Cảng Quốc tế Cam Ranh, được sửa đổi lần cuối vào ngày 3-10-2019, hiện không còn phù hợp với thực tiễn và yêu cầu mới. Việc quản lý hoạt động cảng cần điều chỉnh để đáp ứng các yêu cầu về an ninh quốc phòng nghiêm ngặt mà vẫn đảm bảo hiệu quả kinh tế. Sự phát triển kinh tế tại Cảng Quốc tế Cam Ranh đóng góp quan trọng vào tăng trưởng kinh tế địa phương và quốc gia, tạo việc làm và thu hút đầu tư. Tuy nhiên, tính chất đặc biệt của khu vực này đòi hỏi sự cân bằng khéo léo giữa hai yếu tố này.

Những điểm chính trong đề xuất sửa đổi:

1. Sửa đổi tên gọi và cơ cấu sở hữu Công ty TNHH Tân Cảng – Petro Cam Ranh:

Đề xuất sửa đổi nhằm phản ánh rõ hơn vai trò của doanh nghiệp trong việc thực hiện nhiệm vụ quốc phòng kết hợp phát triển kinh tế – xã hội. Việc chuyển đổi 100% vốn nhà nước thay vì chia sẻ giữa Tổng Công ty Tân Cảng Sài Gòn và Tập đoàn Dầu khí Việt Nam sẽ tạo ra sự thống nhất và minh bạch hơn trong quản lý. Điều này giúp đơn giản hoá quy trình ra quyết định và tăng cường hiệu quả hoạt động.

2. Rõ ràng hóa các dịch vụ hoạt động tại Cảng Quốc tế Cam Ranh:

Dự thảo đề xuất liệt kê cụ thể các dịch vụ được phép hoạt động tại cảng, bao gồm: vận tải hàng hóa, hành khách bằng đường biển; đại lý tàu biển; môi giới hàng hải; hoa tiêu; cứu hộ; tư vấn hàng hải; bảo dưỡng, sửa chữa và cung cấp phụ tùng, thiết bị thay thế cho tàu thuyền. Sự rõ ràng này giúp tránh những hiểu lầm và đảm bảo tính tuân thủ pháp luật. Việc này cũng tạo điều kiện thuận lợi hơn cho các doanh nghiệp hoạt động tại cảng, từ đó thúc đẩy phát triển kinh tế.

3. Sửa đổi quy định về tàu quân sự nước ngoài:

Dự thảo sửa đổi điều 10 về “Tàu quân sự nước ngoài đến và rời vùng nước Cảng quốc tế Cam Ranh”, thực hiện theo quy định của Chính phủ đối với tàu quân sự nước ngoài đến Việt Nam và các quy định pháp luật liên quan. Đề xuất bãi bỏ các thủ tục hành chính cấp phép không cần thiết, nhằm đơn giản hoá quy trình, tiết kiệm thời gian và chi phí, phù hợp với thực tiễn ngoại giao quốc phòng.

4. Cải thiện quy trình cấp phép ra vào cảng:

Dự thảo đề xuất bỏ các cụm từ “có hộ chiếu nước ngoài”, “có hộ chiếu Việt Nam”, “người Việt Nam làm việc cho tổ chức, cá nhân nước ngoài”, mở rộng đối tượng đề nghị cấp phép thành “cơ quan, đơn vị chủ trì kế hoạch đưa người nước ngoài, người Việt Nam định cư ở nước ngoài”, và bổ sung phương án nộp hồ sơ và trả kết quả trực tuyến. Việc này hiện đại hóa quy trình, tăng cường hiệu quả và minh bạch trong quản lý.

Cảng quốc tế Cam Ranh đón một lúc 2 tàu du lịch nước ngoài, hồi tháng 2-2025. Ảnh: TIẾN XUÂN

5. Quy định về tạm dừng hoạt động sản xuất, kinh doanh để phục vụ quốc phòng:

Đây là điểm đáng chú ý nhất trong đề xuất. Bộ Quốc phòng đề xuất quyền tạm dừng hoạt động sản xuất, kinh doanh của Cảng Quốc tế Cam Ranh khi có nhiệm vụ quốc phòng, đặc biệt trong trường hợp tình huống quốc phòng khẩn cấp hoặc diễn tập quy mô lớn. Việc này nhằm đảm bảo an ninh quốc gia, đồng thời hạn chế thiệt hại kinh tế tiềm tàng cho các bên liên quan. Đề xuất này cũng bao gồm việc bổ sung điều khoản bất khả kháng vào hợp đồng để giảm thiểu tranh chấp và thiệt hại kinh tế. Công ty Tân Cảng – Petro Cam Ranh sẽ chủ động đề xuất cấp có thẩm quyền ban hành văn bản tạm dừng hoạt động khi cần thiết.

Tầm quan trọng của việc sửa đổi quy chế:

Việc sửa đổi quy chế quản lý hoạt động của Cảng Quốc tế Cam Ranh là cần thiết để đáp ứng yêu cầu mới về an ninh quốc phòng và thúc đẩy phát triển kinh tế bền vững. Đề xuất này thể hiện sự cân nhắc kỹ lưỡng giữa hai mục tiêu quan trọng này, tạo điều kiện thuận lợi cho sự phát triển kinh tế của địa phương và đất nước, đồng thời duy trì khả năng sẵn sàng chiến đấu và an ninh quốc gia. Việc đơn giản hóa thủ tục hành chính, minh bạch hóa quy trình, và bổ sung các điều khoản về bất khả kháng sẽ góp phần tạo ra môi trường đầu tư hấp dẫn và giảm thiểu rủi ro cho các doanh nghiệp hoạt động tại cảng. Việc bổ sung phương án nộp hồ sơ và trả kết quả trực tuyến cũng thể hiện sự hiện đại hóa và nâng cao hiệu quả quản lý của cảng.

Kết luận:

Đề xuất sửa đổi quy chế quản lý hoạt động của Cảng Quốc tế Cam Ranh là một bước đi cần thiết để điều chỉnh khung pháp lý, phù hợp với tình hình thực tiễn và đảm bảo sự phát triển bền vững của cảng. Việc cân bằng giữa các nhiệm vụ quốc phòng và phát triển kinh tế là một thách thức lớn, đòi hỏi sự phối hợp chặt chẽ giữa các cơ quan chức năng và các doanh nghiệp hoạt động tại cảng. Hy vọng rằng, dự thảo này sẽ được thông qua và tạo ra một cơ chế quản lý hiệu quả, đóng góp tích cực vào sự phát triển kinh tế – xã hội và bảo vệ an ninh quốc phòng của Việt Nam. Cần có sự giám sát chặt chẽ để đảm bảo việc thực thi quy chế mới đạt được hiệu quả tối ưu.

Kinh Tế